ภาษาอีสาน

ภาษาถิ่น ภาษาอีสาน

คนอีสานนี่มีนิสัยอยู่อย่างนึง คือเป็นคนที่เรียบง่าย ใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย บ่เรื่องมาก ฮักเพื่อนฮักหมู่ บ่ว่าจะไปหม่องใด๋แจใด๋ หากได้ยินคนเว้ากันด้วยภาษาอีสานก็จะรู้สึกอบอุ่นใจ อย่างหน่อยก็มีหมู่ที่เว้าภาษาเดียวกัน ถึงแม้ว่าสิมาจากคนละจังหวัด คนละอำเภอ คนละหมู่บ้านกะตามซ่าง
ด้วยสำเนียงที่แตกต่างกันออกไปเนื่องด้วยวัฒนธรรมและที่มาที่ต่างกันบ่หลาย เฮ็ดให้ภาษาอีสานเป็นที่สื่อสารกันได้ทุกหม่องทุกบ่อน เว้าจาต่างสำเนียงกันไปบ้างแต่ก็ไม่ใช่ปัญหาหลักของคนอีสาน เพราะด้วยบริบทต่างๆก็สามารถเรียนรู้และเข้าใจได้บ่ยาก
ภาษาอีสาน คือ ภาษาของคนไทยทุกคน เป็นมรดกของชาติ ที่พวกเราต้องช่วยกันอนุรักษ์และสืบทอด ถึงแม้ว่าสิไม่ใช่ภาษาราชการ (ที่ติดต่อราชการ) ก็ตามซ่าง เฮาคนไทยทุกคนกะควรจะเรียนรู้ไว้ คนภาคกลาง ภาคใต้ ภาคเหนือก็เรียนรู้ภาษาอีสานได้บ่ยาก


ตัวอย่างภาษาอีสาน

คำกริยา
เมียบ้าน=> กลับบ้าน
อีหลีบ่=> จริงหรือ
ศูนย์=> โกรธ
อีหลี=> จริง
ไปบ่=> ไปไหม
แม่นบ่=> ใช่หรือ
บ่ไป=> ไม่ไป
สวย=> สาย
ไปนำ=> ไปตามตัว
มิด=> เงียบ, จม
เบิ่ง=> ดู
จอบ=> แอบดู
ไปนำแน่ => ไปด้วย
แลน=> วิ่ง
ไปไส=> ไปไหน
เซา=> หยุด
ไปโลด=> ไปเลย
แซบ=> อร่อย
หั่นเด้=> นั่นงัย
ยาง=> เดิน
หลุด=> ลด(ราคา)
เว่า=> พูด
มวน=> สนุก
เฮ็ด=> ทำ
แจ้ง=> เช้า
เวียก => งาน
ซอย=> ช่วย
โดน=> นาน
ซอด=> ทะลุ
อีหยัง=> อะไร
ตั๋ว=> โกหก
บ่ => ไม่
ขี้ตั๋ว=> ขี้โกหก
ติง=> ขยับ
เซี่ยง=> ซ่อน(ของ)
ลี้=> ซ่อน
ซูน => แตะ
ตอดเงา=> สัปงก
ต้อย=> แตะ
ขี้คร้าน=> ขี้เกียจ
อึด => หายาก/ขาดแคลน
ขี้ถี่=> ขี้เหนียว
ดึก => ปา/ขว้าง สิ่งของ
ปึก=> โง่ ฉลาดน้อย
ฮู้=> รู้
จี่=> ย่าง/ปิ้ง
ม่วน=> สนุก
ม่าง=> รื้อ, ทำลาย
เข็ดแข่ว=> เสียวฟัน
แนม=> แอบดู
เมี่ย=>น เก็บให้เป็นระเบียบ
ฟ้าว => รีบ
หลุดทุน=> ขาดทุน
เป็นตาหน่าย=> น่าเบื่อ
รถตำกัน =>รถชนกัน
หย่ำ => เคี้ยว
มุน =>ละเอียด
โสกัน=> คุยกัน
ลุบ => ยุบ
เข็ดแข่ว=> เสียวฟัน
ม่องได๋/บ่อนได๋ => ที่ไหน
ยู่=> เข็น
เล่นสาว=> จีบสาว

คำนาม
พืช-ผลไม้
บักหุ่ง => มะละกอ
บักมี่=> ขนุน
บักหุ่งเหิม => มะละกอใกล้สุก
มันเภา => มันแกว
บักเขียบ => น้อยหน่า
บักทัน=> พุทธา
ไน => เมล็ด/เม็ด
บักอึอ=> ฟักทอง
บักต้อง=> กระท้อน
บักสีดา=> ฝรั่ง

สัตว์
ขี้คันคาก=> คางคก
ปลาแดก => ปลาร้า
ขี้เกี้ยม=> จิ้งจก
งัว => วัว
หมาว้อ => หมาบ้า

สิ่งของ
เกิบ => รองเท้า
บ่วง=> ช้อน
จอก=> แก้วน้ำ
บักจก=> จอบ
รถยู้ => รถเข็น
รถเครื่อง=> มอเตอร์ไซด์

คำสรรพนาม
เซียง=> คำนำหน้าคนที่เคยบวชเณร
ทิด => คำนำหน้าคนที่เคยบวชพระ
เอื้อย=> พี่สาว
อ้าย=> พี่ชาย
ข่อย =>ข้าพเจ้า
เพิน => ท่าน/เขา

อื่นๆ
ซาว => 20
แข่ว => ฟัน
ดัง=> จมูก
สบ =>ริมฝีปาก


ที่มา:http://entertain.tidtam.com/data/12/0338-1.html#top